TOP 50 Kỷ lục châu Á trong lĩnh vực ẩm thực của Việt Nam (P.30): Xôi chiên phồng (Đồng Nai) – Món ăn với hình thức độc đáo

Xôi là một món ăn dân dã, quen thuộc với tất cả mọi người. Thế nhưng khác với loại các loại xôi thông thường thường, xôi chiên phồng là món ăn được chế biến một cách công phu và tỉ mỉ. Nói đến món xôi chiên phồng, bất kỳ ai đã từng ăn qua cũng sẽ nghĩ ngay đến địa danh Biên Hòa – Đồng Nai, bởi nơi đây chính là cái nôi sản sinh ra món ăn độc đáo này, và “mẹ đẻ” của món xôi phồng chính là một đầu bếp của Khách sạn Đồng Nai ngày nay (xưa là quán ăn có tên Tân Hiệp Quán) từ cách đây hàng chục năm.

Món xôi chiên phồng không chỉ hiện diện ở những nhà hàng sang trọng mà đã phổ biến đến các quán ăn bình dân, đám tiệc ở vùng nông thôn. Hầu như thực khách nào lần đầu tiên thưởng thức món xôi chiên phồng cũng đều không giấu vẻ ngạc nhiên, thích thú khi thấy người phục vụ bưng ra một cái bánh vàng rộm, căng phồng đặt lên bàn rồi dùng kéo thọc mạnh làm “quả bóng” xẹp xuống và cắt ra thành từng miếng mỏng ăn kèm với món gà đút lò hoặc gà quay có vị ngọt, bùi, giòn giòn. 

Nguyên liệu chính để làm xôi chiên phồng là nếp.Điều tạo nên sự khác biệt của xôi chiên phồng với các loại xôi khác chính là sau khi đồ chín nếp, xôi còn được giã và nhồi với đường và đậu xanh, sau đó đem chiên cho phồng lên. Món xôi chiên ngon thì bánh phải phồng tròn và vàng đều, nếp không được cứng mà phải dẻo, có độ dai vừa phải. Xôi khi cắt ra phải mỏng, vàng đều hai mặt và không nhão.  Nhồi và chiên là hai khâu quan trọng nhất trong quá trình làm món ăn này. Người chiên phải kiên nhẫn, khéo léo và đều tay xoay trở xôi thì mới tạo được độ phồng tròn đều, xôi chín vàng cả phần ngoài lẫn bên trong, khi cắt ra không có phần xôi dư, cắn vào miếng xôi thấy giòn nhưng vẫn giữ được sự mềm mại của nếp, vị ngọt nhẹ của đường và mùi thơm của các nguyên liệu quyện lại.

Tại các quán ăn, nhà hàng hay cuộc thi ẩm thực, xôi chiên phồng thường được đặt ở vị trí ai cũng nhìn thấy do cách chế biến cầu kỳ, thú vị, cốt là để các đầu bếp biểu diễn tài nghệ và cũng để thực khách có dịp chiêm ngưỡng cách hô biến từ nắm nếp, nắm đường không có gì đặc biệt thành chiếc bánh xôi to tròn, độc đáo, gây nhiều tò mò.  Nói như nhiều người từng có dịp đứng cạnh chảo xem chiên xôi thì "chỉ nhìn thôi là đã muốn ăn thử một miếng".

Nhằm quảng bá món ăn đặc sắc của địa phương, tỉnh Đồng Nai cũng nỗ lực tổ chức các sự kiện đưa hình ảnh xôi chiên phồng đến gần hơn với thực khách bốn phương. Điển hình có thể kể đến sự kiện quy tụ số lượng người chiên xôi phồng nhiều nhất Việt Nam do Hiệp hội Du lịch tỉnh Đồng Nai tổ chức được xác lập Kỷ lục Việt Nam vào năm 2014.

Với xôi chiên phồng, ăn không phải chỉ để no, để thấy ngon mà còn để cảm nhận được công sức, sự khéo léo, kỹ thuật và tâm hồn của người đầu bếp, vì thế xôi chiên phồng không đơn thuần là món ăn mà còn là một tác phẩm nghệ thuật. Xôi chiên phồng được yêu mến bởi thực khách cả trong và ngoài nước bởi là một món ăn bình dị mà đặc sắc, vừa gói ghém được hồn cốt của nền văn minh nông nghiệp (nguyên liệu lúa nếp ) vừa bởi kỹ thuật chế biến độc đáo, đẹp mắt.