TOP 50 Kỷ lục châu Á trong lĩnh vực ẩm thực của Việt Nam (P.29): Các món ăn từ Dừa Bến Tre

Nhắc đến Bến Tre, người ta nghĩ ngay tới những rừng dừa trải dài, nhưng ít ai biết rằng, nhiều thế kỷ trước, đây từng là vùng đất của tre, vì thế mới có tên là “Bến Tre”. Cây dừa gắn bó với người dân nơi đây từ hơn 1 thế kỷ trước, do loài cây này có thể sinh trưởng, phát triển tốt trong điều kiện thổ nhưỡng và nguồn nước lợ. Bến Tre được mệnh danh là “xứ Dừa” bởi đây là nơi có diện tích trồng dừa lớn nhất cả nước. Theo Hiệp hội Dừa Bến Tre, toàn tỉnh hiện có hơn 77 nghìn hecta trồng dừa, chiếm 40% diện tích dừa cả nước; sản lượng khoảng 600 triệu quả/năm.  

Từ sản vật có sẵn trong vườn dừa, người dân đã khai thác, sáng tạo rất nhiều món ăn, kiểu ăn theo phong cách của riêng mình góp phần tạo nên hương vị riêng cho từng món ăn. Dừa không giống như những loại cây trái khác cho ra trái theo mùa mà có suốt năm, rất nhiều giống dừa khác nhau có thể chia làm 03 nhóm: giống dừa lùn (dừa xiêm xanh, xiêm đỏ, xiêm lửa, tam quan…); giống dừa cao (dừa ta, dừa dâu, dừa sáp…) và sau này có giống dừa lai. Đây là một trong những điều kiện thuận lợi để các món ăn được chế biến từ dừa luôn luôn có mặt bất cứ mùa nào trong năm. Dừa dùng để chế biến trong các món ăn đều được tận dụng hết gồm cả nước dừa, cơm dừa và đọt dừa (củ hũ dừa), trong đó cơm dừa nạo, cơm dừa cứng, cơm dừa khô.

Ẩm thực dừa rất đa dạng về số lượng thức uống và món ăn. Các thức uống, món ăn về dừa đều có đủ dưỡng chất, đều khắp theo mùa và trong cơ cấu món ăn hàng ngày cho thực khách: từ điểm tâm đã sẵn có món cháo dừa, cháo cá lóc nước cốt dừa, bánh canh nấu hến nước dừa,… cùng với ly cà phê sữa dừa ngào ngạt hương dừa làm sảng khoái vô cùng; đến bữa trưa có ốc xào nước cốt dừa, gà tiềm nước dừa, tôm càng xanh hấp nước dừa, cơm dừa,… uống nước dừa tinh khiết, ngọt lịm và mát lành; chiều về tối đến thưởng thức món mắm cá lóc chưng dừa, thịt trâu, bò xào lá cách với nước cốt dừa, tép rang dừa, chuột dừa,… nhâm nhi chút cay nồng của rượu dừa mà lòng bỗng trải rộng mênh mông theo sóng nước trên sông. Về cơ cấu món ăn trong bữa cũng đa dạng không kém phần hấp dẫn: món khai vị (bánh tráng dừa, gỏi tàu hũ dừa, tôm luột nước dừa), món sau khai vị (rắn xào dừa, cá tra nấu cháo dừa), món ăn chính (thịt kho dừa, cá bống kho dừa), món ăn thêm (khô chiên nước cốt dừa, lươn um dừa), món tráng miệng (rau câu dừa, kem dừa) và không thể kể hết thức uống, món ăn vặt như kẹo dừa, thạch dừa, bánh dừa,…

Ẩm thực dừa của Bến Tre mang những đặc trưng riêng, độc đáo của những người một thời đi mở cõi – đó là bản sắc của khẩn hoang, phóng khoáng, không cầu kỳ, câu nệ. Ẩm thực dừa Bến Tre đã trở thành nét văn hóa, lối sống của cư dân vùng đất này, góp phần làm nên bản sắc văn hóa ẩm thực Việt Nam.

Ngày 27/6, nhân lễ kỷ niệm 200 năm ngày sinh Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu (1822-2022), Ủy ban Nhân dân tỉnh Bến Tre tổ chức sự kiện chế biến và công diễn 222 món ăn từ dừa. 222 món ăn được các đầu bếp chế biến công phu từ nước dừa tươi, nước cốt dừa, củ hũ dừa, mộng dừa, cơm dừa,... và chăm chút từ khâu chọn nguyên liệu đến nấu, trang trí từng chi tiết. Sự kiện này đã cùng lúc xác lập Kỷ lục Việt Nam và Thế giới,  là niềm tự hào và cũng là động lực để Bến Tre tiếp tục quảng bá nét văn hóa, du lịch thông qua ẩm thực từ dừa.

Năm 2022, hồ sơ đề cử 10 món ăn đặc sản, đặc sản thiên nhiên, đặc sản quà tặng nổi tiếng của Việt Nam lần III đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam - VietKings tổng hợp và gửi đến Tổ chức Kỷ Châu Á để công nhận cho các địa phương của Việt Nam. Đến cuối năm, các món ăn từ dừa Bến Tre đã chính thức được công nhận đạt giá trị Kỷ lục châu Á theo Bộ tiêu chí của Tổ chức Kỷ lục châu Á quy định.